Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması, BM’de nükleer silah sahibi ülkelerin boykotuna rağmen, 122 ülkenin desteğiyle kabul edildi. Oylamaya Türkiye katılmadı.

Özellikle sivil toplum kuruluşlarının kampanyalarıyla uzun süredir müzakereleri yürütülen Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması, sonunda  BM Genel Kurulu’nda oylandı.

NÜKLEER SAHİBİ ÜLKELER BOYKOT ETTİ

ABD,  İngiltere,  Rusya,  Fransa,  Çin gibi  BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve diğer nükleer silah sahibi ülkelerin boykot ettiği müzakereler sonucu ortaya çıkan tasarı, 122 ülkenin desteğiyle kabul edildi.

Tasarıya sadece  Hollanda karşı oy verirken,  Singapur çekimser kaldı.

TÜRKİYE KATILMADI

Oylamaya aralarında  ABD,  Rusya,  İngiltere,  Çin,  Hindistan,  Pakistan,  Türkiye,  İran,  İsrail,  Fransa,  Almanya,  Yunanistan,  Japonya ve  İtalya’nın da olduğu 69 ülke katılmadı.

“ASLA KATILMAYACAĞIZ”

Tasarının kabulünün ardından  ABD,  İngiltere ve  Fransa ortak açıklama yaparak, karara tepki gösterdi.

Anlaşma metninin müzakerelerine katılmadıklarını belirten üç ülkenin açıklamasında, “Anlaşmayı ne imzalamaya ne onaylamaya ne de gelecekte katılmaya niyetimiz yok. Bu nedenle ülkelerimizin nükleer silah konusundaki yasal yükümlülükleri değişmeyecektir.” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, anlaşmanın güvenlik ve caydırıcılık konusuna değinmediği,  Kuzey Kore’nin nükleer programının nasıl engelleneceğine ilişkin çözüm de üretmediği savunuldu.

STK’LAR UMUTLU

Nükleer ülkelerin tepkisine rağmen nükleer karşıtı gruplar anlaşmadan umutlu.

Nükleer silahların imha edilmesi konusundaki uluslararası kampanyanın (ICAN) Direktörü Beatrice Fihn, konuya ilişkin açıklamasında, “Bugünün nükleer çağın sonunu başlatan gün olmasını umuyoruz.” dedi.

Müzakereleri yürüten  BM Konferansının Başkanı Büyükelçi Elayne Whyte Gomez de yazılı açıklamasında “Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için ilk tohumları atmayı başardık.” değerlendirmesinde bulundu.

HER TÜRLÜ NÜKLEER YASAKLANIYOR

Anlaşma tüm üyelerin her türlü nükleer silah geliştirme ve edinme faaliyetlerini yasaklarken, daha önceden bu silahlara sahip olanlardan bunları uluslararası gözlemciler kontrolünde geri dönüşü olmayacak şekilde imha etmesi isteniyor.

BM’de 20  Eylül’de imzaya açılacak anlaşma 20 maddeden oluşuyor. Anlaşma 50. ülkenin iç onay sürecini tamamlayıp belgeyi  BM Genel Sekreteri’ne sunmasının üzerinden 90 gün geçince yürürlüğe girecek.

1970’TEN BERİ BİR ANLAŞMA VAR

Nükleer silahlar konusunda 1970 yılından beri yürürlükte olan “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması” (NPT) bulunuyor. Bu anlaşma, yeni silah geliştirilmesini yasaklayarak gelecekte tamamen bu silahların kaldırılmasını amaçlıyor.

Anlaşmada nükleer silahların tamamen kaldırılması hedef olarak gösterilirken taraflara bağlayıcı yasal zorunluluk getirilmiyor.

Nükleer karşıtı ülke ve gruplar yeni anlaşmayla bu silahların tamamen imhası için yasal zorunluluk getirmeyi amaçlıyor.